متن «نیایش» و معنی آن:

نیایش

•  
• قالب شعر: مثنوی
• شاعر: جلال الدّین محمّد مولوی
• برگرفته از کتاب: مثنوی معنوی، دفتر اوّل

این درختانند همچون خاکیان            دست ها بَر کرده اند از خاکدان

درختان مانند انسان ها، دستِشان را برای راز و نیاز به سوی خداوند، بلند کرده اند.

آرایه ادبی:

درختان مانند خاکیان هستند

درختان دست ها را بَر کرده اند  ß  تشخیص

نكته دستوری:

بیت از دو جمله، تشکیل شده است

با زبانِ سبز و با دستِ دراز            از ضمیر خاک، می گویند راز

با برگ های سبز و شاخه های بلند، رازِ عظمت و بزرگی خداوند را از دلِ زمین، آشکار می کنند

نکته دستوری:

زبان سبز و دست دراز  ß  دو ترکیب وصفی هستند

بیت از یک جمله تشکیل شده است

• برگرفته از کتاب: فیه ما فیه، جلال الدّین محمّد مولوی

یا رب، لطف و رحمت خود را از ما باز مگیر.

خداوندا، ما را مورد لطف و مهربانی خودت، قرار بده.

و دل های ما را به پرتوِ معرفتِ خود، روشن دار.

وجود (درون) همه ی ما را با نور شناخت خودت، روشن بکن. (ما را به راهِ درست هدایت گردان.)

پروردگارا، ما را بدان نوری بپروَر که بندگان نیک خود را پروَردی.

ای خدا، ما را با همان نوری پرورش بده که بندگان خوب و نیک خودت را پرورش دادی و هدایت کردی.

نکته مفهومی:

منظور از «نور»، هدایت، محبّت و نشانه های خداوند است

مَلِکا، غافلان را به لطفِ خود بیدار گردان.

پروردگارا، با لطف خود، بی خبران را آگاه کن.

نكته دستوری:

ملكا  ß  یک جمله

ملک  ß  منادا

ا  ß  ندا

نكته مفهومی:

در اصل، خداوند به «مَلِک» تشبیه شده است

دیگر آرایه های ادبی:

قافیه های آن عبارت اند از:

بیت اوّل:

خاکیان و خاندان  ß  قافيه (ردیف ندارد)

بیت دوم:

دراز و راز  ß  قافیه (ردیف ندارد)

مثنوی معنوی:

از کتاب های معروف جلال الدّین محمد مولوی، شاعر بزرگ و عارف قرن هفتم است. این کتاب در قالب نظم است و 26000 بیت دارد.

فيه مافيه:

این کتاب به نثر است که مولوی آن را در قرن هفتم به زبان ساده و روان نوشت.